بایسته‌های مشارکت در ساخت

چالش‌ها و راهکارها

مشارکت در ساخت یکی از روش‌های مرسوم در توسعه املاک و ساخت‌وساز در ایران است که در سال‌های اخیر به دلیل افزایش قیمت زمین و مسکن، مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. این روش به مالکان زمین و سازندگان این امکان را می‌دهد تا با همکاری یکدیگر، پروژه‌های ساختمانی را به سرانجام برسانند. با این حال، مشارکت در ساخت چالش‌ها و بایسته‌های خاص خود را دارد که عدم توجه به آنها می‌تواند منجر به اختلافات حقوقی و مالی شود. در این مقاله، به بررسی بایسته‌های مشارکت در ساخت و راهکارهای مواجهه با چالش‌های آن می‌پردازیم.

تعریف مشارکت در ساخت

مشارکت در ساخت قراردادی است که بین مالک زمین و سازنده (یا سرمایه‌گذار) منعقد می‌شود. بر اساس این قرارداد، مالک زمین را در اختیار سازنده قرار می‌دهد و سازنده متعهد می‌شود که در ازای دریافت بخشی از واحدهای ساخته‌شده یا سود حاصل از فروش، ساختمان را احداث کند.

بایسته‌های حقوقی مشارکت در ساخت

2. اخذ مجوزهای لازم
قبل از شروع پروژه، اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذی‌صلاح مانند شهرداری و سازمان‌های مربوطه ضروری است. عدم اخذ مجوزها می‌تواند منجر به توقف پروژه و بروز مشکلات حقوقی شود.

1. تنظیم قرارداد دقیق و شفاف
یکی از مهم‌ترین بایسته‌های مشارکت در ساخت، تنظیم قراردادی دقیق و شفاف است. این قرارداد باید شامل موارد زیر باشد:
- مشخصات دقیق طرفین (مالک و سازنده)
- مشخصات کامل ملک (مساحت، موقعیت، شماره پلاک و ...)
- مدت زمان اجرای پروژه
- سهم هر یک از طرفین از واحدهای ساخته‌شده یا سود حاصل از فروش
- ضمانت‌های اجرایی برای هر یک از طرفین
- جریمه‌های تأخیر در اجرای پروژه
- شرایط فسخ قرارداد

3. تعیین تکلیف مالکیت زمین
در برخی موارد، مالکیت زمین ممکن است مشاع یا مشترک باشد. در چنین شرایطی، لازم است قبل از شروع پروژه، تکلیف مالکیت زمین به طور کامل مشخص شود تا از بروز اختلافات بعدی جلوگیری شود.

1. تنظیم قرارداد دقیق و شفاف
یکی از مهم‌ترین بایسته‌های مشارکت در ساخت، تنظیم قراردادی دقیق و شفاف است. این قرارداد باید شامل موارد زیر باشد:
- مشخصات دقیق طرفین (مالک و سازنده)
- مشخصات کامل ملک (مساحت، موقعیت، شماره پلاک و ...)
- مدت زمان اجرای پروژه
- سهم هر یک از طرفین از واحدهای ساخته‌شده یا سود حاصل از فروش
- ضمانت‌های اجرایی برای هر یک از طرفین
- جریمه‌های تأخیر در اجرای پروژه
- شرایط فسخ قرارداد

2. اخذ مجوزهای لازم
قبل از شروع پروژه، اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذی‌صلاح مانند شهرداری و سازمان‌های مربوطه ضروری است. عدم اخذ مجوزها می‌تواند منجر به توقف پروژه و بروز مشکلات حقوقی شود.

3. تعیین تکلیف مالکیت زمین
در برخی موارد، مالکیت زمین ممکن است مشاع یا مشترک باشد. در چنین شرایطی، لازم است قبل از شروع پروژه، تکلیف مالکیت زمین به طور کامل مشخص شود تا از بروز اختلافات بعدی جلوگیری شود.

بایسته‌های مالی مشارکت در ساخت

2. تعیین سهم طرفین
سهم مالک و سازنده از واحدهای ساخته‌شده یا سود حاصل از فروش باید به طور دقیق و منصفانه تعیین شود. این سهم معمولاً بر اساس ارزش زمین و هزینه‌های ساخت محاسبه می‌شود.

1. برآورد دقیق هزینه‌ها
سازنده باید قبل از شروع پروژه، برآورد دقیقی از هزینه‌های ساخت ارائه دهد. این برآورد باید شامل هزینه‌های مصالح، نیروی کار، اخذ مجوزها و سایر هزینه‌های جانبی باشد.

3. تضمین مالی
برای اطمینان از اجرای به موقع پروژه، سازنده باید تضمین‌های مالی مانند ضمانت‌نامه بانکی ارائه دهد. این تضمین‌ها می‌تواند در صورت تأخیر یا عدم اجرای پروژه، خسارت مالک را جبران کند.

1. برآورد دقیق هزینه‌ها
سازنده باید قبل از شروع پروژه، برآورد دقیقی از هزینه‌های ساخت ارائه دهد. این برآورد باید شامل هزینه‌های مصالح، نیروی کار، اخذ مجوزها و سایر هزینه‌های جانبی باشد.

2. تعیین سهم طرفین
سهم مالک و سازنده از واحدهای ساخته‌شده یا سود حاصل از فروش باید به طور دقیق و منصفانه تعیین شود. این سهم معمولاً بر اساس ارزش زمین و هزینه‌های ساخت محاسبه می‌شود.

3. تضمین مالی
برای اطمینان از اجرای به موقع پروژه، سازنده باید تضمین‌های مالی مانند ضمانت‌نامه بانکی ارائه دهد. این تضمین‌ها می‌تواند در صورت تأخیر یا عدم اجرای پروژه، خسارت مالک را جبران کند.

بایسته‌های فنی مشارکت در ساخت

2. نظارت بر اجرای پروژه
مالک باید در طول اجرای پروژه، نظارت مستمری بر روند ساخت داشته باشد. این نظارت می‌تواند از طریق استخدام ناظر ساختمان یا شرکت‌های مهندسی انجام شود.

1. انتخاب سازنده معتبر
مالک باید در انتخاب سازنده دقت کند و از سابقه و اعتبار سازنده اطمینان حاصل نماید. سازنده باید دارای پروانه اشتغال به کار و تجربه کافی در اجرای پروژه‌های ساختمانی باشد.

3. رعایت استانداردهای ساخت
سازنده موظف است در طول اجرای پروژه، استانداردهای فنی و ایمنی را رعایت کند. استفاده از مصالح مرغوب و اجرای صحیح مراحل ساخت، از جمله این استانداردها است.

1. انتخاب سازنده معتبر
مالک باید در انتخاب سازنده دقت کند و از سابقه و اعتبار سازنده اطمینان حاصل نماید. سازنده باید دارای پروانه اشتغال به کار و تجربه کافی در اجرای پروژه‌های ساختمانی باشد.

2. نظارت بر اجرای پروژه
مالک باید در طول اجرای پروژه، نظارت مستمری بر روند ساخت داشته باشد. این نظارت می‌تواند از طریق استخدام ناظر ساختمان یا شرکت‌های مهندسی انجام شود.

3. رعایت استانداردهای ساخت
سازنده موظف است در طول اجرای پروژه، استانداردهای فنی و ایمنی را رعایت کند. استفاده از مصالح مرغوب و اجرای صحیح مراحل ساخت، از جمله این استانداردها است.

چالش‌های مشارکت در ساخت و راهکارها

2. تأخیر در اجرای پروژه
تأخیر در اجرای پروژه یکی دیگر از چالش‌های رایج است. برای جلوگیری از این مشکل، قرارداد باید شامل جریمه‌های تأخیر باشد و سازنده موظف به ارائه گزارش‌های دوره‌ای از پیشرفت پروژه شود.

1. افزایش هزینه‌های ساخت
یکی از چالش‌های اصلی مشارکت در ساخت، افزایش غیرمنتظره هزینه‌ها است. برای مقابله با این چالش، سازنده باید برآورد اولیه دقیقی ارائه دهد و مالک نیز باید بخشی از هزینه‌ها را به عنوان ذخیره در نظر بگیرد.

3. اختلافات حقوقی
اختلافات حقوقی بین مالک و سازنده می‌تواند پروژه را با مشکل مواجه کند. برای کاهش این اختلافات، توصیه می‌شود از مشاوران حقوقی مجرب در تنظیم قرارداد استفاده شود.

1. افزایش هزینه‌های ساخت
یکی از چالش‌های اصلی مشارکت در ساخت، افزایش غیرمنتظره هزینه‌ها است. برای مقابله با این چالش، سازنده باید برآورد اولیه دقیقی ارائه دهد و مالک نیز باید بخشی از هزینه‌ها را به عنوان ذخیره در نظر بگیرد.

2. تأخیر در اجرای پروژه
تأخیر در اجرای پروژه یکی دیگر از چالش‌های رایج است. برای جلوگیری از این مشکل، قرارداد باید شامل جریمه‌های تأخیر باشد و سازنده موظف به ارائه گزارش‌های دوره‌ای از پیشرفت پروژه شود.

3. اختلافات حقوقی
اختلافات حقوقی بین مالک و سازنده می‌تواند پروژه را با مشکل مواجه کند. برای کاهش این اختلافات، توصیه می‌شود از مشاوران حقوقی مجرب در تنظیم قرارداد استفاده شود.

نتیجه‌گیری

مشارکت در ساخت می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای توسعه املاک و ساخت‌وساز مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، موفقیت در این روش مستلزم رعایت بایسته‌های حقوقی، مالی و فنی است. تنظیم قرارداد دقیق، انتخاب سازنده معتبر، نظارت مستمر بر اجرای پروژه و رعایت استانداردهای ساخت از جمله اقداماتی است که می‌تواند به موفقیت پروژه کمک کند. با توجه به چالش‌های موجود، همکاری و اعتماد متقابل بین مالک و سازنده نقش کلیدی در دستیابی به نتیجه مطلوب دارد.

گردآورنده:
روح الله شهادتی
وکیل پایه یک دادگستری

رزرو مشاوره

مشاوره تلفنی یا حضوری

می توانید با شماره ذکر شده تماس حاصل فرمایید و درخواست مشاوره حضوری را مطرح و پس از هماهنگی با دفتر به شعب مؤسسه حقوقی مراجعه کنید یا برای ما فرم مشاوره ارسال کنید.
برای ثبت فرم کلیک کنید.
شماره تماس برای هماهنگی مشاوره: " 09102902756 "

ساعات پاسخگویی:
از شنبه تا چهارشنبه صبح ها از ساعت 10 الی 13 و بعد از ظهر ها از ساعت 16 الی 21 در خدمتتان هستیم. ضمنا روز های دوشنبه مشاوره حضوری با هماهنگی قبلی با دفتر به نیت امام عصر (عج) رایگان میباشد.

سوالات متداول

ارتبــــاط با ما و
درخواست مشاوره